© www.dode-lente.nl
HOME
een terug
SITE DODE-LENTE.NL
24.05.2007 nr. 22
Bewerkt 25 mei 2007
Door Charlotte Kerner
Opgehaald 10-sept. 2019
Vertaling Google
BRON: https://www.zeit.de/2007/22/A-Carson/komplettansicht
de verwoeste wereld
In haar bestseller »Der stumme Frühling« legde Rachel Carson in 1962 voor het eerst uit aan het grote publiek wat ecologie is.
Een portret voor de 100ste verjaardag van
de Amerikaanse auteur.
Zo diep als de wereld na de oorlog was, bleven Oost en West, Noord en Zuid in één ding verenigd: in hun onwrikbare geloof in technische vooruitgang, in de beheersing van de natuur. Het was bekend dat ingenieurs en biologen, natuurkundigen en scheikundigen erin zouden slagen armoede en ellende te overwinnen. Ze stonden op het punt nieuwe ruimtes voor de mensheid te openen. De schok was des te groter toen duidelijk werd dat er een prijs moest zijn om deze vooruitgang te betalen en wat de werkelijke prijs was.
Een van de eersten die de rekening opende, is de Amerikaan Rachel Carson. Haar boek Silent Spring (Der stumme Frühling) over het gebruik van het insecticide DDT liet voor het eerst zien in 1962 wat het betekent om massaal in te grijpen in de natuur en zonder rekening te houden met biologische relaties. Het is de eerste van een reeks werken - van de grenzen van de groei tot de film An Inconvenient Truth van Al Gore - die de ogen van veel mensen heeft geopend voor het ecologische probleem dat sinds lang een kwestie van overleven is geworden.
Rachel Carson had zelf de tijd genomen om de dimensie van het onderwerp te begrijpen. Ten eerste was er alleen de nogal naïeve liefde voor de natuur, vooral voor de zee. Op 22-jarige leeftijd had de student het voor het eerst gezien. Vanaf dat moment is ze nooit gestopt om de wereld van water, golven, wind en kusten te bewonderen en te bestuderen.
Geboren Rachel Louise Carson vele honderden kilometers van elke kust, op 27 mei 1907 in Springdale bij Pittsburgh. Hier groeit ze ook op. Al vroeg neemt haar moeder haar mee naar het omliggende bos. De twee bepalen planten en observeren vogels, ook in de vallei van de Allegheny. (De brug die hem overspant draagt sinds 2006 de naam van Rachel Carson.)
De vader, een verzekeringsagent, zorgt niet veel voor de wetenschappelijke en literaire ambities van zijn dochter, maar de moeder van Rachel wel. Maria Carson heeft gestudeerd, maar kan volgens de toenmalige wet als vrouw niet langer leraar zijn. Ze runt het huishouden en leidt de drie kinderen op, naast Rachel de tien jaar oudere zus Marian en de acht jaar oudere Robert. Ze ondersteunt de nieuwsgierigheid en het talent van de jongste dochter volledig. Rachel wordt erelid van een kindertijdschrift en schrijft klein, beloond met verhalen van tien dollar. De laatste, als ze 15 is, schrijft over een reis naar de heuvels van Pennsylvania.
De Carson-familie heeft economische zorgen en is sociaal geïsoleerd, de vader wordt als een mislukking beschouwd. De ouders verkopen hun land stuk voor stuk om Rachel te trainen. Ze voldoet aan alle verwachtingen en wordt een uitstekende student, eerst in de literatuur, daarna verhuist ze in 1928 naar de zoölogie.
Uiteindelijk ontvangt ze een beurs aan de prestigieuze Johns Hopkins University in Baltimore. Ondanks het magna cum laude in de biologie lijkt een wetenschappelijke carrière voor een vrouw echter te onzeker, vooral in tijden van de Grote Depressie, wanneer de werkloosheid in de VS onvoorstelbare proporties aanneemt. Carson werkt freelance voor de afdeling Visserij, die rapporteert aan het ministerie van Binnenlandse Zaken: ze schrijft radioscripts en folders. Om haar inkomen aan te vullen, geeft ze de Baltimore Sun kleine artikelen over de mariene fauna en flora. Ze tekende met RLCarson om haar geslacht te verbergen.
De verwoeste wereld - pagina 2
In september 1937 verscheen haar eerste grote essay Under Sea in het eerbiedwaardige tijdschrift Atlantic Monthly. Een keerpunt voor hen: "Al het andere volgde," schreef Carson later. Bijvoorbeeld het contact met de uitgever Simon & Schuster, met wie ze binnenkort haar eerste boek plant. Tegelijkertijd krijgt zij de langverwachte dienstbetrekking bij de Visserijautoriteit. Ze werkt nu in het kantoor in Beaufort, North Carolina, aan de oostkust, waar ze verhuist met haar moeder - haar vader is inmiddels overleden - en twee nichten. Gedurende 14 jaar blijft Carson in dienst van de Fish and Wildlife Service, die recentelijk het hele publicatieprogramma leidde.
Ze schrijft 's avonds en in het weekend. Haar moeder is bezig met bewerken en terwijl Rachel op kantoor zit, typt Maria Carson de manuscripten van haar dochter zorgvuldig op een oude typemachine. Het is een arbeidsverdeling, beide gehandhaafd tot de dood van de moeder in 1958.
Carson doet niet alleen onderzoek aan de onderzoeksstations van de Fish and Wildlife Service, ze wandelt langs de Atlantische kust en observeert de wereld van planten en dieren. In deze creatieve jaren, die ze haar later het gelukkigst zal noemen, ontwikkelt ze haar stijl. De lezer wil bijna de taal van de vis begrijpen of opstaan met de sneeuwuil in de lucht - Carsons beschrijvingen van de natuur ontwikkelen een onweerstaanbare, inspirerende aantrekkingskracht. Een tijdloos wonder doordringt haar teksten. Ze probeert moedig de taal van de natuur te vertalen, wetenschappelijke precisie combineert met poëtische kracht.
In november 1941 verschijnt het eerste (en tot haar liefste) boek Unter dem Seewind. Maar het is echt het verkeerde moment voor deze lyrische bezwering van de zee. Een maand later vielen de Japanners Pearl Harbor binnen en Hitler verklaarde de oorlog aan de VS. Vijf jaar en een wereldoorlog later, wanneer het boek van de markt verdwijnt, zijn slechts 2.000 exemplaren verkocht.
Rachel Carson is niet van streek. Ze blijft trouw aan haar onderwerp, verzamelen en schrijven. Tien jaar na het nauwelijks opgemerkt debuut verscheen haar tweede boek, Secrets of the Sea, in 1951 . In een mum van tijd verovert het de bestsellerlijst van de New York Times - voor twee jaar. Carson ziet zichzelf als een 'biograaf van de zee'. In het derde deel van het boek, getiteld The Man and the Sea, bespreekt ze de implicaties van het veranderen van de Gulf Stream, de mondiale "warmteregulator". "De echte neiging," schrijft ze profetisch, "is voor een warmere aarde; de slinger blijft in die richting slingeren. "
Haar verhalende boeken over de oceaan zijn voor het eerst gevonden in Amerika in de jaren vijftig en daarna steeds meer lezers over de hele wereld. De tijd is rijp voor een nieuwe kijk op de natuur, voor nieuwe gedachten. Want de bedreigingen van het nucleaire tijdperk worden steeds duidelijker - bijvoorbeeld door de kernwapenproeven in de Zuidzee of het zinken van nucleair afval in de zee.
De verwoeste wereld - pagina 3
Maar Carson beweert niet alleen puur wetenschappelijk, maar altijd ook "esthetisch". Het voedt het enthousiasme "voor de schoonheid van de levende natuur". Want in 1955, in het voorwoord van het derde en laatste deel van haar maritieme trilogie On the Edge of the Tides, "voelen we diep haar innerlijke betekenis en de omvang van haar betekenis". Ze weet: alleen wat de mens liefheeft en weet, hij is klaar om te beschermen. Zo gaat haar weergave vaak over in een fascinerende poëtische evocatie: "De kustlijn van het meer is van een speciaal karakter en schoonheid. Gedurende de lange geschiedenis van de aarde is dit gebied nooit tot rust gekomen; zware lagunes rolden tegen zijn oevers, het tij kwam over het vasteland, trok zich terug en keerde terug. "
Carson wordt overladen met literaire prijzen, meer dan een wetenschapper wordt ze beschouwd als een natuurdichter. Het blijvende succes maakt haar financieel onafhankelijk en ze verlaat het Visserij-departement. Ze verhuist naar Silver Spring in Maryland. Aan de rotsachtige kust van Maine, op Southport Island, koopt ze een landgoed met zomerhuis.
De negen jaar oudere buurvrouw Dorothy Freeman stuurt een welkomstbrief, de twee vrouwen leren elkaar kennen. Het wordt een bijzonde verhouding (Nachtbarschaft). In de getrouwde Freeman vindt de 44-jarige auteur haar grote liefde, 'die zich ontvouwde als een prachtige bloem'. Wanneer Carson niet op het eiland is, schrijven de vrouwen elf jaar lang gepassioneerde brieven tot Carson sterft in 1964.
De officiële biografie van de auteur meld meestal alleen over haar familie, over Dorothy Freeman is nauwelijks iets geschreven. Maar zonder de vriendin, zonder haar aanmoediging en voortdurende aanmoediging zou Carson misschien nooit haar belangrijkste werk hebben gemaakt. Zo troost Freeman haar geliefde wanneer haar moeder sterft in december 1958: "Je moet weten dat ik geestelijk bij je ben en dat mijn liefde voor jou stroomt met de kracht en diepte van de zee om ons heen."
Dat is toen Rachel Carson begon te werken aan het boek dat geschiedenis moest schrijven - en de auteur, volgens Time Magazine, een van de belangrijkste 100 persoonlijkheden van de 20e eeuw: Silent Spring, Der stumme frühling.
Wat nieuw is, is niet het onderwerp dat ze oppakt: Al in 1946 bood ze Reader's Digest een artikel aan over het bestrijdingsmiddel DDT, dat in grote hoeveelheden werd gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog, nadat de eerste waarschuwingen voor schade aan dieren en mensen waren verschenen. Carson kreeg een weigering en vervolgde de zaak niet, misschien omdat ze nog steeds bij de regering was. Maar nu waarschuwt Rachel de brief van enkele vrienden van Long Island, waar een mottenplaag van vliegtuigen wordt gevochten met een echte gifregen. Een ornitholoog heeft al een rechtszaak aangespannen tegen het land, omdat vogels en bijen, nuttige insecten en vissen zijn beschadigd.
De verwoeste wereld - pagina 4
Zoals altijd onderzoekt Rachel Carson langzaam en zeer zorgvuldig. Ze beoordeelt, bestelt en evalueert alle eerdere onderzoeken, spreekt met veel experts. Met haar intuïtieve kunst van het ontdekken en verklaren van relaties - geleerd en getest in de boeken op zee - beschrijft ze net zo duidelijk als wie dan ook, hoe schijnbaar onschadelijke doses DDT zich ophopen door de voedselketen en de lente tot zwijgen brengen, dat wil zeggen de vogels laten sterven. Maar het beschrijft ook welk gevaar het gif voor het menselijk lichaam kan zijn wanneer het geconcentreerd is in moedermelk en hoe het kanker veroorzaakt.
Omdat ze al in de race tegen de tijd werkt; In 1960 stelden artsen haar de diagnose borstkanker. Haar fysieke toestand vereist herhaaldelijk lange schriftelijke pauzes, het duurt vier jaar om het manuscript te voltooien. Maar ze worstelt met al haar kracht en passie, omdat ze het voelt als een missie, als een plicht. In januari 1962, toen ze het eindelijk redde, herinnert ze Dorothy eraan hoe zij, Rachel, ooit tegen haar zei: "dat ik nooit meer gelukkig kon luisteren naar het lied van een spreeuw als ik niet alles had gedaan wat ik kon." , Daarom was ze nu zo gelukkig, want nu is het haar gelukt, nu had ze eigenlijk "alles gedaan wat ik kon".
Het is een ijver en bot werk geweest om de wetenschappelijke studies over de DDT uit te werken, zodat een leek alles begrijpt. En het is een meesterwerk geworden, erin geslaagd om het verhaal zo spannend te houden als een thriller. Tegelijkertijd legt ze voor het eerst aan een breed publiek de bijna banale vertrouwde termen uit - voedselketen, ecologie. Thomas von Randow prijst 1964 in de ZEIT, als de domme lente voor het eerst in het Duits, vooral Carsons 'hartelijke, rijke beelden'. Voor hen hebben wetenschap en literatuur altijd één en hetzelfde doel: de waarheid doorgronden.
In juni 1962, toen de uitgever het voltooide manuscript vasthield, vermoedde hij al bij het lezen van het eerste hoofdstuk dat het een heel bijzonder boek was geworden. "Er was eens een stad in het hart van Amerika waar alle wezens in harmonie met hun omgeving leken te leven. [...] Toen verscheen overal in het gebied een vreemde, sluipende pest [...]. Er was een ongewone stilte. Waar zijn de vogels verdwenen? [...] Het was een veer zonder stemmen. [...] Geen kwaadaardige magie, geen vijandige aanval had de wedergeboorte van nieuw leven in deze verwoeste wereld verstikt. De mensen zelf hadden dat gedaan. "De anders zo kritische New Yorker, een belangrijk orgaan van de Amerikaanse intelligentsia, aarzelt geen moment en print van tevoren.
Publieke reactie is nadrukkelijk, brieven uit het hele land komen aan. Ze melden vergelijkbare ervaringen met een dreigend naïef gebruikte chemie en laten zien dat veel mensen bang zijn en hongerig zijn naar informatie om iets te zeggen. De wetenschap en haar chemische producten zijn al lang te gevaarlijk om een ongecontroleerde industrie te verlaten! Deze overweldigende reactie is achteraf gezien eigenlijk de geboorte van wat we nu milieubewustzijn noemen.
Natuurlijk is er ook sterke kritiek. Ze beschuldigen haar van te populair zijn in stijl, beschuldigen haar van manipulatie. Hoewel ze geen professionele fouten kunnen bewijzen, wordt ze door de chemische industrie belachelijk gemaakt als een wereldvreemde idioloog, als een "vogel- en konijntjesliefhebber" - en natuurlijk als een vrouw neergezet als: gevaar voor toekomstige generaties"? Wat weet zo’n oude meid van toekomstige generaties? "
De verwoeste wereld - pagina 5
Uw critici verbergen graag dat het wetenschappelijk en analytisch denkende Carson niet bepaald blauwe ogen heeft: ze wijst insectenwerend middel niet af. Het vereist alleen een zorgvuldige omgang met de sterke en goedkope gif DDT. Overigens zijn alle insecticiden voor hen "biociden", wat betekent dat elke beperking van de werkzaamheid tot een bepaalde groep "ongedierte" uiteindelijk een illusie is; het gif raakt altijd al het leven. Ze is een van de eersten die suggereert na te denken over zinvolle natuurlijke alternatieven. Het erkent ook al dat insecten DDT-resistent kunnen worden.
Het misbruik van DDT werd beëindigd. Maar tot nu toe bespreekt men de middelen: of en hoe het kan worden gebruikt in met malaria besmette gebieden of zelfs moet. Carson zou zich zeker niet afsluiten voor deze discussie. En ze zou zeker op het podium zijn verschenen toen het American Museum of Natural History op 3 mei in New York debatteerde. Trouwens, ter ere van haar 100ste verjaardag, die tegenwoordig in haar vaderland wordt gevierd.
Voor Silent Spring is het boek dat de mentaliteit van zoveel mensen wereldwijd heeft veranderd, nog steeds in elke betere Amerikaanse boekwinkel. En natuurlijk hangt ook een portret van de auteur in het kantoor van Al Gore, tussen opnames van presidenten en ministers. Al in de kindertijd, zo meldt Gore, waren de boeken van Carson een onderwerp van gesprek aan de familietafel, en hij stelt trots dat zijn boek Earth in the Balance werd gepubliceerd door dezelfde uitgever als Der Stumme Früling namelijk bij Houghton Mifflin.
"Het bewind van de natuur," concludeert Carsons boek, "is een modewoord dat is bedacht in aanmatigende arrogantie. Het komt uit de "Neanderthaler periode" van biologie en filosofie [...]. Het is een beangstigend ongeluk voor ons dat zo'n primitieve wetenschap zichzelf heeft uitgerust met de meest moderne en angstaanjagende wapens voor haar strijd tegen de insecten en daarmee de hele wereld in gevaar heeft gebracht. "
Der stumme Früling zou de erfenis van Rachel Carson moeten blijven. Op 14 april 1964 sterft ze na een recente operatie, in Silver Spring aan hartfalen. In het licht van de bijna-dood, in een brief aan Dorothy, vergeleek ze de levensduur van de mens met die van een vlinder, een Monarch Falter. "Wanneer deze ongelooflijke [levens] cyclus is afgelopen," concludeert ze stoïcijns, "is het een natuurlijke en geenszins ongelukkige zaak dat een leven ten einde loopt. Dat is wat die fel flikkerende stukjes van het leven me hebben geleerd. "En daarin voegde ze eraan toe:" ze vond een diep geluk. "
De auteur is een wetenschappelijk schrijver en schrijver die in Lübeck woont.
/ BIOGRAFIE-3 (via: www.zeit.de/......)
1962 1e druk Gebonden)
1968 2e druk
1981 3e druk
2007 4e druk
2019 5e druk
De klassieker van Rachel Carson
»Der stumme Frühling« blijft ook in dit land in paperback beschikbaar: From the English by Margaret Auer; CH Beck Verlag, München; 348 p., 12,90 €
ni/nf
SITEMAP |
Dode-lente startpagina |
Sitemap frame |
GEGEVENS |
ZOEKEN |
Biografie-1 |
Biografie-2 |
Biografie-3 |
Invloed-01 |
Wikipedia-E |
Wetgeving |
vóór 1940 |
1940-06-16 |
Colloradekever |
1e maal DDT |
Rupsenplaag |
USA DDT |
Nobelprijs |
Nevelspuit |
Rijnvervuiling |
ZLM rapport |
1954-07-19 |
Dr. Briejér |
Dr. Briejér |
lijst 1960-1969 |
gifgebruik 1960 |
The New Yorker |
8 x silent spring |
5 X dode lente |
Rachel Carson † |
2 X zilveren sluiers |
1980-1989 |
1990-1999 |
2000-2009 |
2010-2019 |
2020-2029 |