HOME

een terug

Maar toch hebben volgens de wereldgezondheidsorganisatie de ontwikkelingslanden onze DDT nog hard nodig ter bestrijding van de malaria. Dr. Briejèr: „In het nieuwe boek van Graham kunt u lezen dat het uitroeiingsprogramma in West-Afrika al is vastgelopen omdat de insecten daar inmiddels resistentie tegen DDT hebben opgebouwd”.

Het is juist vanwege die resistentieproblemen dat de Nederlandse entomoloog (insektenkundige) Briejèr in 1958 door Rachel Carscn werd benaderd om haar bij het schrijven van haar boek te helpen.

Dr. Briejèr vertelt hoe dat kwam: „Ik was vlak na de oorlog in Denemarken en daar zag ik gewone huisvliegen door honderdprocentige DDT lopen. Daar ben ik onmiddellijk ingedoken, ik heb er enorm veel over geschreven, ik vergeleek het met de tovenaar op de gloeiende kolen. Toen ik er in Nederland twee voordrachten over had gehouden, was het verbazingwekkende dat de hele Nederlandse pers er over ging schrijven. De Duitsers wilden het vertalen en ook de Audubon Society in Amerika. Die stomme artikeltjes gingen de hele wereld over.”

Goedkoper

Een feit is dat de naam van dr. Briejèr onverbrekelijk verbonden is met de strijd tegen de chemische bestrijdingsmiddelen, nota bene de man die in een Amsterdams laboratorium de insecticidenafdeling van Shell heeft opgericht en die daarna vanaf 1947 achttien jaar lang direkteur is geweest van de Plantenziektekundige Dienst, een overheidsinstituut, dat de boeren helpt in hun gevecht tegen ziekten en insektenplagen. Met chemische bestrijdingsmiddelen. Dr. Briejèr: „Bij Shell was het nog de tijd voor de grote insekticiden. We werkten veel met minerale oliën die het uitkomen van de insekteëieren beletten. Maar ja, DDT is zoveel gemakkelijker en zoveel goedkoper, he.”

Dr. Briejèr moet er om lachen als hij memoreert dat de Shell van zijn overgang naar de Plantenziektekundige dienst geen lol heeft gehad: „Als directeur van de Plantenziektekundige Dienst ben je een machtig man, die trap je niet zomaar op zijn tenen, maar toen Rachel Carsons boek hier uitkwam, brak toch wel de storm los. Hoe kon ik, gore idioot die ik was, de enige zijn, behalve professor Voute dan, die een dergelijk boek aanprees? Dat hebben ze me altijd verschrikkelijk kwalijk genomen, maar nou komt het aardige: sinds vorig jaar zijn ze begonnen met me geluk te wensen met mijn vooruitziende blik.”

Vervelend jongetje

Over zijn eigenlijke werk in de Plantenziektekundige Dienst: „Ik was altijd een vervelend jongetje, ik wilde maar niet inzien dat de industrie alleen maar wilde verdienen en 'maak my nou niet wijs dat de milieuvervuiling haar wat schelen kan. Ik heb altijd alleen maar willen doden wat schadelijk is, maar ja dat is niet voordelig, daarvoor is het afzetgebied te klein. Er is in de chemische industrie ook altijd een tegenstelling tussen de onderzoeker die iets moois heeft uitgevonden en de handelsagent die er geen brood inziet. Gefrustreerde onderzoekers? Ja, maar dat wordt vaak wel door een hoog salaris goedgemaakt.”

Rijksambtenaar dr. Briejèr had de wet uit te voeren, de oude bestrijdingsmiddelenwet die zeer onvoldoende was: „Je kan niet zomaar je eigen ideeën volgen. Ja, je kan dan natuurlijk weglopen maar ik heb gekozen voor de weg om er vanuit mijn ambt aan te werken. Er moet veel meer geld komen voor het onderzoek naar selectieve en biologische middelen, dat komt veel en veel te langzaam op gang. Ik weet ook wel, dat je — en nou trap ik ontzettend lieve mensen op de tenen — niet zonder chemische bestrijdingsmiddelen kan. Ik wil alleen maar geen persistente middelen meer, die zijn het grote gevaar. Aan de ene kant worden de insekten waarvoor ze zijn bedoeld niet getroffen maar de mensen wel, via de opeenhoping ervan in het vet van levende organismen.”

Dr. Briejèr is een onheilsprofeet: ,Ik zou nog wel eens wat willen schrijven, maar wat? Het helpt toch niks. Ik zou niet graag jong meer willen zijn, het enige wat wij kunnen doen is de jeugd waarschuwen: er komt iets, de milieuvervuiling werkt niet zo snel als de H-bom, maar wel net zo afdoende. Ik hoop alleen dat er ergens nog een stukje even overblijft, dan kunnen ze opnieuw beginnen.'

 /  1970-1979  / DIVERSE 1970-09-28  

"Dr. C.J. Briejèr over strijd tegen milieuverontreiniging: „Helpen doet 't niet – door ,mensenplaag' loopt het toch mis"". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 28-09-1970. Geraadpleegd op Delpher op 05-06-2019,

https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010618559:mpeg21:a0151

 BRON Delpher: Leeuwarder Courant 1970-09-28   ook in MAP

Interview met deskundige uit Nederland

Dr. C. J. BRIEJÈR vooruitziende blik.

Acht jaar geleden verscheen het boek „Silent Spring” van de Amerikaanse schrijfster-biologe Rachel Carson. Hierin wees zij op de gevaren die het ongecontroleerd gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen met zich meebrengt, aan de hand van voorbeelden die er niet om logen. Haar boek mag worden gezien als het begin van de algehele strijd tegen milieu-verontreiniging, waarvan zelfs de chemische industrie, die aanvankelijk trachtte Rachel Carson belachelijk te maken, tegenwoordig het nut inziet.

Frank Graham, biologisch medewerker van het tijdschrift Audubon, dat met steun van het Rachel Carson Memorial Fund (de schrijfster overleed in 1964) tot stand kwam, geeft in het zoojuist verschenen boek “sinds Dode Lente” een overzicht van de huidige stand van zaken in het insecticiden-vraagstuk. De afgelopen dagen hebben wij vier grepen gebracht uit dit boek dat in Nederland werd uitgegeven door Becht in Amsterdam. Ter afsluiting volgt vandaag de vsie van dr. C. J. Briejèr uit Wageningen, de oud-directeur van de Plantenziektekundige Dienst.

Dr. C.J. Briejèr over strijd tegen

milieuverontreiniging:

„Helpen doet 't niet - door ,mensenplaag' loopt het toch mis”

(Van onze Haagse correspondent)

„Ik neem toch ook niet iedere morgen een aspirine omdat ik wel eens hoofdpijn zou kunnen krijgen?” Dat zegt dr. C. J. Briejèr uit Wageningen en hij oordeelt dat de mensheid een dergelijk onzinnig gedrag met insektendodende en plantenziekten bestrijdende chemische middelen wel degelijk nog steeds in praktijk brengt. Ondanks het verschijnen acht jaar geleden van Rachel Carsons alarmkreet „Dode Lente”, ondanks het verschijnen van zijn eigen waarschuwing „Zilveren sluiers en verborgen gevaren”. En ook Frank Crahams boek „Sinds  Dode  Lente” zal daaraan volgens de ouddirecteur van de plantenziektekundige dienst niet veel veranderen.

Dr. Briejèr, zeventig jaar oud nu bijna, zegt: „Ze noemen me wel eens de onheilsprofeet. Nou ja, vooruit dan maar. Het loopt mis, dat staat voor mij vast. De hele historie verdwijnt achter het gordijn van de lucht- en waterverontreiniging, dat kunnen de mensen zien en met prachtige verkoopmethoden wordt er nog helemaal niets of zeer weinig aan gedaan”. Rachel Carson waarschuwde in haar boek tegen het spuit-maar-raak in haar tijd, omdat het gewas wel eens hoofdpijn zou kunnen krijgen. Sedertdien heeft de hele chemisch-wetenschappelijke wereld zich met haar waarschuwing bezig gehouden. Is er dan geen enkele verbetering?

Ambtenaren

Dr. Briejèr: „Ja, DDT wordt in de landbouw veel en veel minder gebruikt, maar de andere gechloreerde koolwaterstoffen? Staatssecretaris Kruisinga heeft me meer dan een jaar geleden al de cijfers beloofd. Maar ik krijg ze niet. Er is gewoon niemand die het weet en misschien worden ze wel tegengehouden door sommige ambtenaren. Ik ben er nu al een paar jaar uit en dan merk je dat zelfs collega's heel voorzichtige antwoorden geven. Mijn conclusie is: Dr is iets mee”. Volgens dr. Breièr is in Nederland het enige dat vast staat de afnemende fruitteelt, waar soms wel dertig keer per seizoen gespoten werd.

De vertaalster van het boek „Sinds Dode Lente” laat in voetnoten uitkomen dat Nederland gunstig bij de praktijk in Amerika afsteekt. Dr. Briejèr: „Een vergelijking met Amerika is absurd. We gebruiken enorm veel op een kleine oppervlakte en wie maakt uit wat het effect uit de omringende landen is. Ik heb wel vertrouwen in een man als Kruisinga, maar hij is ook maar een klein staatssecretarisje in een klein pestlandje. Ik heb zelf met al mijn internationale contacten toch ook geen poot aan de grond gekregen? De EEG? Daar vechten ze alleen maar om de vetste brokken”.

Overbevolking

Dr. Briejèr: „Het is geen technisch, maar een psychologisch, een menselijk probleem. Goeie wil, samenwerking, eerlijkheid. En op de achtergrond de overbevolking en het voedseltekort. Zodra ze erin slagen meer voedsel uit de zee te halen, komen er ook weer meer mensen. Twintig jaar geleden heb ik al gewaarschuwd voor een mensenplaag. Ik zeg de dingen wel eens een beetje hard, je moet er af en toe weer een beetje cholera bijkrijgen. Zo is er straks toch geen mogelijkheid om te leven. Het komt er niet meer uit. Als ze de voedseloverschotten uit de westerse wereld voor niks naar India brengen, komen er ook daarom weer meer mensen”.

‘Naar knipsel

en bron

in/fo