HOME

een terug

BRON Delpher: Leeuwarder Courant  1970-09-23   ook in MAP

Acht jaar na „Silent Spring” (1)

Tal van vergiften bedreigen mensheid

Nieuw boek over gevaren

Acht jaar geleden verscheen het boek „Silent Spring” van de Amerikaanse schrijfster en biologe Rachel Carson. Hierin wees zij op de gevaren die het ongecontroleerd gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen met zich mee brengt, aan de hand van voorbeelden die er niet om logen. Haar boek mag worden gezien als het begin van de algehele strijd tegen milieuveront-reiniging, waarvan zelfs de chemische industrie, die aanvankelijk trachtte Rachel Carson belachelijk te maken, tegenwoordig het nut inziet.

Frank Graham, biologisch medewerker van het tijdschrift Audubon, dat met steun van het Rachel Carson Memorial Fund (de schrijfster overleed in 1964) tot stand kwam, geeft in het zojuist verschenen boek „Sinds Dode Lente” een overzicht van de huidige stand van zaken in het insecticiden-vraagstuk. De ogen gaan slechts langzaam open, en al hebben tal van landen strenge bepalingen ingesteld ten aanzien van bestrijdingsmiddelen, in de arme landen blijft men nog duchtig te keer gaan met landbouwgiften die zij goedkoop kunnen importeren uit de landen die het spul zelf verboden hebben.

Graham stoelt zijn boek veelal op Amerikaanse toestanden. Maar aangezien milieuverontreiniging geen grenzen kent, heeft wat in Amerika geschiedt zijn gevolgen over de hele wereld. Daarom hebben wij vier grepen gedaan uit Graham's boek dat, vertaald door de arts S. J. E. Pannekoek-Westenburg, als paperback is uitgebracht door H. J. W. Bechts uitgevers-maatschappij NV Amsterdam. Het eerste deel treft u hierbij aan.

Het is duidelijk dat de mens zijn tol betaalt voor het gebruik van chemicaliën om zijn voedings-, vezel- en siergewassen te beschermen. Ondanks de publiciteit die zeven jaar geleden aan Rachel Carsons waarschuwingen is gegeven, blijft de mens zichzelf blootstellen aan een grote verscheidenheid aan vergiften. Dikwijls leidt dit tot acute gevaren, maar het kan worden beperkt door opvoeding, gezond verstand en enkele eenvoudige voorzorgsmaatregelen. De mens stelt zich evenwel ook bloot aan gevaren waarvan hij de omvang en gecompliceerdheid niet bijtijds onderkent.

In Medical World News van 11 juli 1965 stond een merkwaardig verhaal over een door de mens veroorzaakte epidemie van Boliviaanse koorts. Een ernstige epidemie van deze ziekte (die vaak de zwarte vlektyfus wordt genoemd) brak in 1963 uit in de stad San Joaquin in het Boliviaanse hoogland. Meer dan 300 inwoners stierven. Op het hoogtepunt van de epidemie vloog een team van Amerikaanse epidemiologen onder leiding van dr. Karl M. Johnson van het instituut voor allergie en infectieziekten naar Bolivia. Ze kregen de ziekte onder de knie en probeerden vervolgens de oorsprong op te sporen.

Het ziekteverwekkende virus was spoedig geïdentificeerd. Op zoek naar mogelijke overbrengers hoorden Johnson en zijn medewerkers dat er kort voor het begin van de epidemie in de stad een merkwaardige invasie van muisachtige knaagdieren, de „lauchas” was geweest Deze dieren had men tevoren zelden in de huizen gezien. De epidemiologen zetten vallen en strooiden vergif voor de lauchas. Toen ze verdwenen waren, was de zwarte vlektyfus eveneens verdwenen. Bij onderzoek van de dode lauchas bleek dat zij de overbrengers van het dodelijke virus waren.

 /  1970-1979  / DIVERSE 1970-09-23  

‘Naar knipsel

en bron

Vergiftigde katten

Maar waarom waren deze in het wild levende knaagdieren plotseling de woonplaatsen van de mens komen opzoeken? „Vijf jaar tevoren wemelde het in San Joaquin van de katten”, zegt Johnson, „Maar toen wij er kwamen, waren er nog maar een stuk of twaalf in alle 340 huizen van de stad samen. De mensen zeiden ons dat de katten de laatste jaren gestorven waren aan een vreemde „katteziekte”. Dit trof ons, omdat de katten merkwaardige neurologische verschijnselen hadden vertoond, ze hadden rillingen, braakten, bleven nog een paar dagen leven en gingen dood”.

Waren de katten ook aan de „zwarte vlektyfus” gestorven? Johnson betwijfelde het. De kattensterfte was begonnen lang voor de mensen in San Joaquin ziek werden. Toen Johnson katten met het virus inspoot, vertoonden ze geen ziekteverschijnselen. „De symptomen deden ons aan DDT-vergiftiging denken”, zei hij. „Wij wisten dat DDT en Dieldrin al jaren in San Joaquin werden gebruikt bij de malariabestrijding. Later, toen de ziekte uitbrak, werd nog meer DDT-poeder gestrooid om het insekt dat naar men meende de ziekte overbracht te doden”.

Dr. Johnson bemachtigde een dode kat die destijds door de plaatselijke autoriteiten in de diepvries was bewaard. Hij stuurde het kadaver naar dr. Wayland J. Hayes, hoofd van de afdeling toxicologie van de federale gezondheidsdienst te Atlanta in Georgia. Hayes rapport bevestigde dat de DDT-concentratie in de hersenen van de kat wees op de dood door DDT-vergiftiging.

Dr. Johnson kon toen de epederniologische cirkel rond krijgen: de katten uit San Joaquin hadden eens, gezorgd voor een natuurlijke regeling van de laucha-populatie. Toen de wanden van dé huizen met DDT werden behandeld, kregen de katten de stof op hun vacht en in hun maag als ze zich schoonlikten.

Sedert het verschijnen van Silent Spring doemt overal waar bestrijdings-middelen worden gebruikt het spook van de kanker op. De pijnlijk langzame vooruitgang bij het kankeronderzoek betreft eveneens het verband tussen kanker en bestrijdingsmiddelen. Dit verband is nog even vaag als in de dagen dat Rachel Carson de vraag stelde: Hebben de synthetische organische bestrijdingsmiddelen een kankerverwekkende werking? De wetenschappelijke wereld kan hierop nog geen antwoord geven.

Het nationale (cankerinstituut in de Verenigde Staten houdt zich bezig met een studie waarbij reeds een aanwijzing gevonden is dat bepaalde bestrijdingsmiddelen kankerverwekkend bij muizen zijn. Naar aanleiding van deze ontdekking schrijft dr. Malcolm M. Hargraves van de Mayo Clinic in Medical World News in 1969: „Sinds de invoering van de chemische bestrijdingsmiddelen in 1947 heb ik uitvoerig de ziektegeschiedenis nagegaan van 1200 patiënten met ziekten van het bloed en van het lymfoïde stelsel. Elk van deze patiënten was op de een of andere tijd uitgebreid in aanraking geweest met insecticiden, onkruidverdelgers, verfverdunners, remigingsvloeistoffen of iets dergelijks En ik zou organische fosfaten — bijvoorbeeld in wasmiddelen — niet willen uitsluiten, die het kankerinstituut niet in zijn onderzoek heeft betrokken. Ik weet van verscheidene gevallen dat deze betrokken waren bij beenmergaandoeningen, gestoorde werking van de lever en stoornissen in de bloedstolling.”

Een grote schok is de ontdekking geweest dat de baarmoeder niet zo'n veilig nestje is als men vroeger dacht. Men heeft resten van bestrijdingsmiddelen aangetroffen in de ongeboren vrucht en in moedermelk, in de Verenigde Staten variërend van 0.15 tot 0.25 d.p.m. Dat wil zeggen dat Amerikaanse zuigelingen dagelijks vier maal het door de Verenigde Naties als veilig aangenomen maximum binnenkrijgen, of vijf maal zoveel als in koemelk mag voorkomen.

Zo nu en dan eindt men een schakel. De oorzaak van ernstig geestelijk en lichamelijk achterblijven bij Japanse kinderen bleek anorganisch kwik te zijn. afkomstig van een vinylfabriek in de buurt. Vissen waarin het kwik zich ophoopte, bleven ongedeerd. Maar in zwangere vrouwen hoopte het zich eveneens op en via de placenta ging het op de vrucht over.

BRON: "Acht jaar na „Dode Lente" (1) Tal van vergiften bedreigen mensheid". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 23-09-1970. Geraadpleegd op Delpher op 04-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010618555:mpeg21:a0210

 In 1970 uitgekomen Frank Graham

 Sinds Dode Lente

in/fo