HOME

een terug

BRON WWW: De Volskrant 1996-05-20                            Als tekst in MAP

Daling van gebruik bestrijdingsmiddelen is volgens organisaties gezichtsbedrog Milieubeweging eist strenger beleid tegen landbouwgif

Het gebruik van een illegaal bestrijdingsmiddel in de groenteteelt kan de boer een boete van 2500 gulden opleveren. De toepassing van verboden schimmelbestrijders uit België kost 1500 gulden....

20 mei 1996, 0:00

Van onze verslaggever

AMSTERDAM

Natuur en Milieu, Milieudefensie, Reinwater en de milieufederaties van Zuid-Holland, Noord-Holland, Noord-Brabant en Drenthe legden dit vast in de nota De buik vol van gif. In de nota evalueren zij het uit 1991 daterende Meerjarenplan Gewasbescherming. Daarin stond dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen in 1995 met 30 tot 35 procent moest zijn afgenomen.

Dit streefcijfer is royaal gehaald: het gebruik daalde met 45 procent. Maar volgens de organisaties is het cijfer vertekend door het verbod op grondontsmettingsmiddelen. Daaraan is het grootste deel van de vermindering te danken. Daartegenover is het gebruik van middelen tegen insekten en schimmels met 2 procent gestegen en is ook het gebruik van illegale middelen toegenomen.

Het Landbouwschap onderschrijft net als de milieubeweging het uitgangspunt van het meerjarenplan dat de landbouw minder afhankelijk moet worden van bestrijdingsmiddelen. Medewerker J. Ottenheim twijfelt er niet aan dat daarvoor een draagvlak bestaat in de landbouw. 'Er is bereidwilligheid onder de boeren. Ze moeten alleen de tijd krijgen om te leren dat ze minder snel naar de spuit moeten grijpen.

'In een termijn van tien jaar kunnen heel veel bestrijdingsmiddelen worden gesaneerd, of vervangen door mechanische middelen. Daarnaast kan ook de opmars van biologische teeltmethoden en genetisch gemanipuleerde gewassen veel bijdragen. De milieubeweging zit er maar op te hameren dat dat snel moet gebeuren, maar op die manier win je geen vertrouwen', aldus Ottenheim. 'De organisaties zetten te veel druk op de ketel.'

Over de teelt van genetisch gemanipuleerde gewassen verschillen het schap en de milieubeweging van mening. Omdat de gewassen resistent zijn gemaakt voor toegestane bestrijdingsmiddelen, vergroot deze teelt de afhankelijkheid van bestrijdingsmiddelen, zeggen de milieu-organisaties. Ottenheim: 'De milieubeweging wil eigenlijk dat gewassen niet afhankelijk worden van bestrijdingsmiddelen. Wij denken eerst aan vermindering van het gebruik, daar gaat het in eerste instantie om.'

De teelt van genetisch gemanipuleerde gewassen is volgens Ottenheim inderdaad sterk afhankelijk van bestrijdingsmiddelen, maar tegelijk is het een goede ontwikkeling voor de land- en tuinbouw. 'Deze teelt biedt namelijk toekomstperspectieven voor zaadveredelaars en de producenten van bestrijdingsmiddelen.'

De milieu-organisaties uiten ook kritiek op het toenemend gebruik van geconcentreerde bestrijdingsmiddelen. Hierdoor daalt weliswaar de hoeveelheid gebruikte kilo's gif, maar niet de belasting van het milieu, is de redenering van de organisaties.

Dat is een verdraaiing van de feiten, zegt Ottenheim. 'Als de hoeveelheid kilo's met 45 procent afneemt, wil dat niet zeggen dat de milieubelasting ook met 45 procent vermindert. Je kunt geen milieu-effecten aflezen aan het aantal kilo's landbouwgif. Jammer dat de nota gepubliceerd is. Je verkleint hiermee de kans op geslaagd overleg.'

Volgens Ottenheim valt het ook wel mee met het toenemend gebruik van illegale bestrijdingsmiddelen. 'Er is niet meer aan de hand dan in het verleden. Ik begrijp niet waar de milieubeweging de toename op baseert. Het is moeilijk te controleren. Men beweert dat 25 procent van de land- en tuinbouwers endosulfan gebruikt, een middel om insekten te bestrijden. Dat is een percentage waarmee ik moeite heb.'

Endosulfan is sinds zes jaar verboden, omdat het vissterfte veroorzaakt. Het wordt gebruikt door telers in de groente-, fruit- en sierteelt. In 1993 meldde de Algemene Inspectie Dienst (AID) dat het illegale gebruik ten opzichte van 1992 met 30 procent was toegenomen. In de jaren daarna werd geen stijging geconstateerd, omdat overtredingen moeilijk kunnen worden aangetoond.

Er zijn voor boeren en tuinders verschillende redenen om een illegaal middel te gebruiken. 'Het is allereerst een kwestie van het heilige geloof dat een bepaald middel het enig juiste is om een bepaalde plaag te bestrijden', zegt prof. dr L. Reijnders van Natuur en Milieu. Boeren vertellen elkaar hoe goed zo'n middel is en de milieu-inspectie kan slechts vechten tegen de bierkaai.

Een andere reden is dat illegale bestrijdingsmiddelen aanzienlijk goedkoper zijn dan de legale middelen, al moeten ze uit landen als België, Spanje, Frankrijk en Polen komen. Daarnaast kan er op de groente- of fruitveiling meer geld worden verdiend als blijkt dat door gebruik van een middel als endosulfan geen insekten op de gewassen zitten.

Rijkswaterstaat vermeldt in een uit september daterend rapport dat er in het Nederlandse oppervlaktewater hoge concentraties verboden middelen voorkomen. Volgens de milieu-organisaties komt dit onder meer doordat er nauwelijks spuitvrije zones zijn ingesteld langs de slootkant. In hun rapport dringen de organisaties er bij de overheid dan ook op aan deze spuitvrije zones wettelijk op te leggen in de land- en tuinbouw.

 /  1990-1999  / DIVERSE 1996-05-20

ni/nf