HOME

een terug

Het Parool 1970-02-05

ECONOMIE - BOEKRECENSIE

Roefie Hueting wil 'de natuur berekenen'

'Stilte wordt schaarser'

door J.J. AMESZ

JE ziet vaak dat eenvoudige dingen blijven boeien. Met de 12 toetsen van de piano kun je oneindig veel doen. zo ook met de 64 velden van het schaakbord. En neem hijvoorbeeld het feit dat Nederland fuim 800.000 hengelaars telt. Dat schenkt dan kennelijk toch zeer veel bevrediging. Het is een onhebbelijk menselijk trekje dat we snel aan iets gewend zijn, het ,gewoon' gaan vinden en tenslotte minder leuk of zelfs vervelend. Kinderen gooien hun dure, mooie speelgoed al gauw in de hoek. Het prikkelt hun fantasie niet".

Dat zegt drs, Roefie Hueting (40), econoom, jazz-pianist en oprichter van de Down Town Jazzband (in 1949.)

De heer Hueting is tegenwoordig belast met de leiding van een afdeling van het Centraal Bureau voor de Statistiek, namelijk die van de kosten van gezondheidszorg en leefmilieu. Het berekenen van de uitgaven die wij doen om onze gezondheid op peil te houden is niet nieuw, die van het leefmilieu wel. Zo nieuw (ingesteld op 1 november 1969), dat hier waarschijnlijk wel van een wereldprimeur mag worden gesproken. Natuurlijk, over het leefmilieu verschijnen de laatste tijd meer en meer artikelen in allerlei publiciteitsmedia. Die hebben bijna onveranderlijk  betrekking op lucht- en waterverontreiniging' olie die op stranden aanspoelt, geluidshinder, giftige of liever schadelijke gassen, teveel auto's waardoor het rijden vaak geen pretje meer is, het kappen van bos voor de aanleg van militaire oefenterreinen enzovoort. Samengengevat komt de kritiek neer op: hoe meer welvaart, hoe minder welzijn.

Het valt te ontkennen dat tegenwoordig vrij veel mensen het belang van een gezond leefmilieu maar al te goed inzien. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor economen als Mishan, Pen,  Tinbergen en Hueting. Maar ook allerlei verenigingen en comités zetten acties en demonstraties op touw om op de schadelijke aspecten van een steeds groter wordende produktie te wijzen (Progil, Péchiney, de bulderbaan). Daarentegen zijn er ook belangengroepen van producenten en consumenten, die wijzen op het belang van die grotere produktie. Ons nationaal inkomen gaat hierdoor immers omhoog, waardoor we meer auto's, ijskasten, televisietoestellen en in de toekomst waarschijnlijk ook maanstenen kunnen kopen.

Drs. R. Hueting: „econoom voor mijn plezier".

Roefie Hueting, pianist, speelt niet vaak meer,

Via jazz en prof. Pen naar de economie

 

Tegenstelling

HIER doet zich de tegenstelling voor tussen wat Roefie Hueting in zijn artikel „Moet de natuur worden gekwantificeerd?" in Economisch Statische Berichten (ESB) van 21 januari jongstleden aanduidde als „de tegenstelling tussen materiële welvaart en immaterieel welzijn", met andere woorden de tegenstelling tussen het feit dat de vliegtuigen steeds harder gaan. maar dat dit gepaard gaat met een nauwelijks te verdragen geluid boven je hoofd.

In eerdere publicaties wees dr. Hueting op het feit dat de economisch-technologische ontwikkeling van de laatste decennia schaarse goederen minder schaars, maar ook vrije goederen (zuivere lucht. schoon water, stilte) steeds minder vrij maakt.

In een ander ESB-nummer van 21 mei 1969 schreef hij onder meer: „De indruk bestaat dat men zich onvoldoende realiseert dat tot het welvaartsniveau niet alleen goederen en diensten bijdragen, die via het marktmechanisme een prijs (kunnen) bedingen, zoals bijvoorbeeld kleding en gezondheidszorg, maar evenzeer „goederen" als gezonde lucht, een stimulerend woonmilieu, een onbezoedelde bodem, stilte opgevat als vrijdom van lawaai en natuurschoon".

Dit alles komt er volgens Hueting op neer dat je moet proberen tot een ander begrip van economische groei te komen. „Er kan alleen van economische groei gesproken worden voorzover de schaarste wordt teruggedrongen". Dat betekent dat je bijvoorbeeld het positieve effect van de produktie van meer auto's moet stellen tegenover het schaarser worden van gezonde lucht, recreatiegebieden enzovoort.

Afwegen

MAAR dan moeten die laatste effecten ook in een bepaalde maatstaf (geld) uitgedrukt kunnen worden. „Het afwegen van de belangen gebeurt", aldus drs. Hueting, „nu via het mechanisme van onze democratische instellingen. De vertegenwoordigers daarin krijgen steeds dringender behoefte aan getallen; de natte vinger gaat meer trillen naarmate de beslissingen zwaarder gaan wegen. Hun algemene klacht luidt dat de belangen van de natuur het vrijwel altijd afleggen tegen de belangen, die wel uitgedrukt kunnen worden in Grote Getallen".

Aan dit probleem nu gaat Hueting zijn krachten wijden. Het is de verdienste van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat hem die gelegenheid wordt geboden, want het lijkt redelijk om te veronderstellen dat een bewoonbare wereld uiteindelijk belangrijker is dan een steeds toenemend nationaal inkomen. Overigens moet wel vermeld worden dat het initiatief om te komen tot een berekening van de kosten van het leefmilieu wel is uitgegaan van Hueting zelf.

In het begin van dit artikel is een aantal uitspraken van hem geciteerd. Dat waren alle eenvoudige menselijke waarnemingen. En dit „je kijkt om je heen en ziet wat er gebeurt" is ook de basis voor zijn grote belangstelling voor het leefmilieu. „Vroeger speelde ik in de duinen. Toen werden er opeens torenflat? in Loosduinen gebouwd, waardoor de illusie van het buiten zijn helemaal werd verstoord". En verder: “Als ik met mijn vrouw en twee dochtertjes (11 en 7 jaar) op zondag in Den Haag wil fietsen, dan is er maar één weg waar je dat nog kunt doen zonder gespannen te zijn."

Hij zegt verder: „Dit zijn simpele zaken en ik heb sterk de indruk dat daar steeds meer naar verlangd wordt. Neem bijvoorbeeld eens het succes van de ANWB-wandeltochten. Vandaar ook dat ik geweldig nijdig wordt om zo iemand als mr. J. R. M. van Schaick, president-directeur van Shell-Nederland, die volgens de Haagse Courant van 9 mei 1969 zei dat er maar één bron van welvaart is, namelijk het nationale produkt van goederen en diensten. Dat is een ongehoorde enormiteit".

Door Pen

ROEFIE HUETING, die in 1959 afstudeerde is eigenlijk via de muziek bij de economie terecht gekomen. In 1947 richtte hij de Nederlandse Jazz-club op. waar onder andere de tegenwoordige Groningse econoom prof. dr. J. Pen (bij wie Hueting gaat promoveren) lid van was. Hueting: Pen heeft er uren aan besteed om mij economie in plaats van sociale wetenschappen te laten studeren. Hij zei, en dat zal ik nooit vergeten: „Alles waar je graag achter wil komen, daar kom je 't beste achter als je economie gaat studeren en als je daarmee klaar bent, dan heb je nog een vak ook". Dit had onder meer betrekking op Huetings grote belangstelling voor de werkgelegenheid.

Drs. Hueting is een gedreven man, destijds als pianist en leider van de Down Town Jazz-band („we treden nu nog zo’n een a twee keer in de maand op) en nu als „leefmilieueconoom". „Ik heb wel eens tegen mijn vrouw gezegd: als ik morgen miljonair zou zijn en geen geld meer nodig zou hebben, dan zou ik voor mijn plezier dat werk gaan doen wat ik nu bij de overheid verricht",

Tenslotte nog dit. Hueting heeft behoefte aan twee mensen, die met hem en de andere medewerkers (anderhalf in totaal nu, dat wil zeggen een voor halve dagen) de kwantificering van de kosten van het leefmilieu zullen moeten proberen op te lossen. Een oproep hiervoor stond in het ESB-nummer van 21 januari.

Merkwaardig genoeg zijn daar weing reacties op gekomen. Drs. Hueting: „Ik had verwacht dat er minstens honderd brieven zouden komen. Het is toch wel raar dat bijvoorbeeld jonge Amsterdamse economen, biologen of chemici, die bij wijze van spreke in de Kalverstraat met een gasmaker voor moeten lopen, niet met horden tegelijk zijn binnen komen lopen."

 /  1970-1979  / DIVERSE 1970-02-05  

in/fo

 Economie "De Volkskrant". 's-Hertogenbosch, 28-11-1970. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010848590:mpeg21:p011

boeken Geld en natuur. "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 05-02-1971, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010618641:mpeg21:p005