HOME

een terug

 /  1990-1999  / DIVERSE 1991-06-18

BRON Delpher: Trouw 1991-06-18                                                Ook in MAP

Bij nieuwe bewindslieden Alders en Gabor:

Verbod is nu taboe als het gaat om landbouwvergiften

(door Milja de Zwart)

DEN HAAG - In januari 1989 luidde de boodschap van de toenmalige bewindslieden van milieubeheer en landbouw, Nijpels en Braks, dat de allerschadelijkste landbouwvergiften in vijf jaar uit de handel moesten zijn. Het geluid van hun opvolgers Alders en Gabor is heel anders. Alsof het antiautoritaire opvoeders zijn komt het woord 'verbod' niet meer in hun vocabulaire voor.

„Het zou ondraaglijk zijn vandaag de zaak te kappen, terwijl er nog geen antwoord is op de vraag hoe het dan moet”, zei staatssecretaris Gabor van landbouw gisteren op de vraag waarom stoffen die onaanvaardbare sporen nalaten in het milieu niet gewoon verboden worden. Het is vooral dat nieuwe inzicht dat de gisteren verschenen definitieve versie van het 'Meerjarenplan Gewasbescherming' een heel andere opzet heeft gegeven.

Een jaar geleden, toen de versie verscheen die de inspraakronde in zou gaan, was het woord 'verbod' nog niet taboe. Getuige de geruchten van de laatste maanden is het in de voorrondes tussen Alders en Gabor vooral gegaan over de afschaffing van de valbijlconstructie', de term die het Landbouwschap bedacht voor een verbod.

Abrupte verboden kunnen de landbouw grote economische schade berokkenen en de boeren dwingen uit te wijken naar weliswaar minder schadelijke, maar ook minder effectieve middelen die dan in grotere hoeveelheden gebruikt moeten worden.

Eveneens getuige de geruchten was Alders snel overtuigd. Zijn zorg was in ieder geval de doelstelling overeind te houden om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in 2000 te halveren. Daarom zullen de bewindslieden niet lijdzaam afwachten tot het 1995 is en zij hun peilstok in de voorraad landbouwgif mogen steken, wat aanvankelijk de bedoeling was. Een stuurgroep, negen sectorgroepen en vijf werkgroepen zullen de hele operatie gaan bewaken en elke twee jaar peilen. Met deze aanpak is meteen ook een belangrijke eis van Gabor ingewilligd. Hij wil voorkomen dat de tuinbouw, als die keurig volgens schema het gebruik van chemicaliën vermindert, de dupe wordt van de akkerbouw, stel dat die al haar energie steekt in het traineren van het beleid.

De koerswijziging betekent overigens niet dat de lange lijsten voor 1995 of anders voor 2000 te saneren middelen uit het plan zijn verdwenen. Nu is echter afgesproken dat er nog een lijstje achteraan komt van stoffen, die nog niet kunnen worden vervangen en waarvoor dus een uitzondering wordt gemaakt.

Belangrijk onderdeel van het plan is dan ook modernisering van de Commissie toelating bestrijdingsmiddelen (CTB).

Het aantal nieuwe middelen dat deze commissie, waarin de drie departementen milieubeheer, landbouw en sociale zaken zitting hebben, in de afgelopen jaren toeliet is op één hand te tellen. Inmiddels ligt er een berg van honderden veelbelovende middelen te wachten op beoordeling.

Een knelpunt is dat Sociale zaken niet wil en kan betalen om de bestrijdingsmiddelen bij TNO te laten onderzoeken. Het ministerie vindt dat de bedrijven dat zelf maar moeten betalen. Gabor zei gisteren dat er al overeenstemming is over verdubbeling van de tarieven. Verder is zijn inzet de CTB snel te verzelfstandigen.

Behalve de doelstellingen is ook het bedrag intact gebleven dat met het plan gemoeid is: 2,3 miljard gulden, een tot 830 miljoen gulden oplopende last per jaar voor de betrokken bedrijven. Desondanks vertrouwen Alders en Gabor erop dat er toch voldoende stimulans van hun plan uitgaat om de boeren en tuinders ervoor warm te laten lopen.

Eén middel om de sectoren aan te zetten tot spaarzamer gebruik van landbouwgif is de invoering van een heffing op bestrijdingsmiddelen in 1992.

in/fo