HOME

een terug

 /  1960-1969  / DIVERSE 1963-05-24  

BRON Delpher: Leeuwarder Courant 1963-05-24           ook in MAP

Rapport wetenschappelijke adviescommissie

van het Witte Huis - Een waarschuwing

In geen land worden waarschijnlijk zulke geweldige hoeveelheden insekticiden gebruikt als in de Verenigde Staten. In 1961 werden er van vijfhonderd middelen 350 miljoen kg aangemaakt. Er is praktisch geen landbouwgrond, die er vrij van is gebleven. Daar komen dan nog uitgestrekte bosgebieden bij. Dit ongebreidelde gebruik benauwt al jarenlang talrijke deskundigen in en buiten de Verenigde Staten.

De vorige herfst werd aan deze vrees nog eens extra reliëf gegeven in een boek van de schrijfster Rachel L. Carson, dat in vele landen een diepe indruk heeft gemaakt, vooral onder de lezers die zich van de aard en de omvang van dit gebruik van vergiften nog nooit een beeld hadden gevormd.

Er is nu in Amerika een belangrijk rapport over dit onderwerp verschenen, waarin — een unicum in de wetenschappelijke wereld — aan de schrijfster hulde wordt betuigd voor het feit, dat zij de openbare mening voor deze zaak wist te interesseren.

Het rapport is afkomstig van de wetenschappelijke advieskommissie van het Witte Huis en dat doet vermoeden, dat het niet bij een rapport zal blijven. President Kennedy heeft de betrokken departementen en diensten al opgedragen de aanbevelingen van het rapport te bestuderen en de wetsvoorstellen en technische maatregelen te ontwerpen die de commissie in de naaste toekomst nodig acht. Uiteraard is dit nog maar een eerste aanloop.

De fabricage en verkoop van de insekticiden, herbiciden en fungiciden is in handen van een aantal grote industrieën, die ook de in hetzelfde vlak liggende antibiotica en hormoonpreparaten maken. Zij zullen ongetwijfeld een tegenoffensief beginnen en zij zullen alles doen — zoals ook de Amerikaanse tabaksindustrie heeft gedaan — om de bevindingen van de commissie te verkleinen. En vermoedelijk zullen ook de Amerikaanse landbouwers en boseigenaren in het geweer komen.

De argumenten voor het gebruik van insekticiden enzovoorts zijn overweldigend. Kwantiteit en kwaliteit in landbouw en veeteelt en bosbouw zijn met sprongen vooruit gegaan; gevaarlijke ziekten zijn teruggedrongen en in grote delen van de tropen is de grootscheepse toepassing nog maar net begonnen. De rechtstreekse ongevallen, die ermee plaatsvinden — in de Verenigde Staten sterven per jaar ongeveer 150 mensen door de aanraking met of het innemen van deze middelen — vormen ook geen argument tegen het gebruik. Die zijn van een indirecte aard: wat zal op den duur het gevolg zijn van een sterke verstoring van het natuurlijk evenwicht, van de aanhoudende invloed ervan op het dierlijke en het menselijke lichaam en van de weerstand, die nu al bij verscheidene soorten insekten en bacteriën wordt opgemerkt?

De Amerikaanse commissie denkt er niet over om het gebruik te verbieden; zij wil meer research en dan niet alleen naar de voordelige kant maar vooral ook naar die donkere, van de gebruiker afgewende zijde. Dr. J. B. Wiesner, de voorzitter van de commissie, noemde het ongebreidelde gebruik van deze stoffen mogelijk een veel groter gevaar dan dat van de radio-aktieve neerslag tengevolge van de proefexplosies. Maar niemand, aldus dr. Wiesner, weet precies wat de effecten zijn van de vergiftiging, waaraan de mens de wereld blootstelt. Tenslotte hebben wij nog maar betrekkelijk weinig ervaring met al deze stoffen; in de tweede wereldoorlog is het gebruik op grote schaal begonnen, maar in de laatste tien jaren grijpt het met een onvoorstelbare omvang en intensiteit om zich heen.

In alle landen schiet het toezicht op het gebruik tekort. Wanneer men de giftige bestanddelen ervan bij de apotheker zou willen kopen, dan zou men geen kans maken ze in handen te krijgen. Maar wie een hoeveelheid vergif bestelt die groot genoeg is om alle inwoners van Blaxum (?) om het leven te brengen, mitsgaders hun vee, huisdieren, vogels en ritnaalden, die kan rustig zijn gang gaan. De enige aanwijzingen, die de gebruiker krijgt, hebben betrekking op de dosering en zijn persoonlijke welzijn zo in de trant van „tijdens het werken met bestrijdingsmiddelen moet het roken en pruimen worden nagelaten, evenals het gebruik van alcoholische dranken. Niemand weet – en slechts een enkeling piekert erover –  wat het resultaat zal zijn van de langzame inwerking van deze stoffen op het menselijk en dierlijke lichaam.

De Amerikaanse commissie beveelt de regering aan, proeven te nemen die enig licht kunnen werpen op de invloed van deze stoffen op de erfelijkheidsfactoren van warmbloedige dieren. Wordt de kans op kanker vergroot wanneer dieren - en mensen - voortdurend aan lage doses zijn blootgesteld? „Uiteindelijk”, aldus het rapport, „moet de maatschappij een beslissing nemen, en om dat te kunnen doen moet zij voldoende gegevens hebben, waarop zij haar oordeel kan baseren. De beslissing is een moeilijke en zij kan nooit definitief zijn: zij zal voortdurend aan wijzigingen onderhevig zijn naar mate de omstandigheden veranderen en onze kennis zich vermeerdert.”

Amerika is niet het enige land, waar het gebruik van deze chemicaliën uit de hand is gelopen, maar het zwijgt de risiko's niet langer dood, zoals elders wel gebeurt.

De waarschuwende stem van de direkteur van de Plantenziektenkundige Dienst dr. C. J. Briejèr, heeft hier tot nu toe te weinig gehoor gevonden.

in/fo